سرويس دانشگاه جوان آنلاين: وقتی ما نرم افزاری را میخریم و یا آن را دانلود میکنیم، به طور معمول نسخهای از نرم افزار را در دست خواهیم داشت که برای استفاده آماده است. کد نرم افزار در آن وارد شده است و به همین دلیل کدهای داخلی نرم افزار برای کاربر قابل مشاهده نیست. به عبارت دیگر، کد منبع در دسترس کاربر نمیباشد؛ بنابراین، انجام هر گونه تغییرات در نرم افزارهای کامپیوتری به طور معمول غیر ممکن است. این یک مزیت به حساب میآید که توسط اکثر تولید کنندگان تجاری نرم افزار، برای جلوگیری از کپی و دستکاری در نرم افزار، مورد استفاده قرار میگیرد.
نرم افزار (Open Source) چیست؟
کامپایل کدی است که کمک میکند تا اطلاعات به کد منبع برگردد و شانس کپی از نرم افزار را کاهش میدهد. این روش به عنوان تضمینی است که تولید کنندگان را قادر میسازد، تولید محصولات خود را افزایش داده و در نسخههای بعدی محصول شان را با کیفیت بهتری به بازار ارائه کنند. با این حال، یک نرم افزار منبع باز، درست بر خلاف این است. نمونههای مختلف از نرم افزار منبع باز وجود دارند که ما معمولا برای مصارف روزانه از آنها استفاده میکنیم.
نرم افزار منبع باز چیست؟
انواع مختلف نرم افزارهای کاربردی که وارد بازار میشوند، به صورت نرم افزارهایی وجود دارند که کد منبع یا Source در آنها وارد شده است. در این حالت کاربر تشویق میشود که تغییر یا سفارشی را در نرم افزار ایجاد کند. سازندگان نرم افزار منبع باز معتقدند، هنگامی که شما مردم را تشویق میکنید با علاقه در نرم افزار، بتوانند کد نرم افزار را تغییر دهند، نهایتا نتیجه مفیدتری خواهید گرفت و با این روش میزان اشتباهات در طی یک دوره از زمان به حداقل خواهد رسید. نمونههای بسیاری از نرم افزار منبع باز وجود دارد. برخی از این نوع نرم افزارها که معمولا هر روز به طور منظم از آنها استفاده میکنیم، انواع مرورگرهای وب هستند، مانند موزیلا فایرفاکس، که یک نرم افزار شبیه به مایکروسافت آفیس میباشد که نمونهای از نرم افزار منبع باز است. همچنین نرم افزار سیستم عامل منبع باز، نیز برای کامپیوتر وجود دارد. شایعترین سیستم عاملهای منبع باز که مورد استفاده قرار میگیرند، نرم افزار لینوکس و اوبونتو هستند. اینها انواع مختلفی از سیستمهای عامل هستند، که کاربر با توجه به نیاز خود میتواند تغییراتی را در کدهای آن نرم افزارها به اجرا درآورد و از آن استفاده کند.
ویژگیهای نرم افزار منبع باز
برای این که یک نرم افزار در لیست نرم افزارهای منبع باز طبقه بندی شود، باید ویژگیهای خاصی داشته باشد. یعنی تنها دسترسی به کدهای در حال اجرای نرم افزار کافی نیست و همواره باید، شرایط خاصی در نرم افزار وجود داشته باشد که به آن نرم افزارهای منبع باز گفته شود، این ویژگیها را میتوان رده بندی کرد؛ که در زیر آورده شده اند:
- توزیع آزادانه
مهم است که یک نرم افزار منبع باز قابلیت توزیع و پخش آزادانه را داشته باشد. البته در برخی موارد، نرم افزار میتواند به عنوان بخشی از یک بسته باشد، که فروخته میشود. برای مثال میتوان به توزیع ردهت از لینوکس اشاره کرد؛ که محدودیت داشتن مجوز برای توزیع را ندارد و میتوان این نرم افزار را بدون هیچ مانعی (کل یا بخشی از نرم افزار را) توزیع و یا تکثیر کرد. بدون این که نیاز باشد هزینهای را پرداخت نمایید.
- توزیع مجدد کد منبع
این یکی از مهمترین ویژگیهای هر نرم افزار منبع باز است. کد منبع همراه با کد کامپایل میآید و کاربر مجاز است با توجه به نیاز خود در کد منبع، تغییرات لازم را ایجاد کند. همچنین شخص مجاز خواهد بود نرم افزار اصلاح شده را توزیع کند. حتی اگر نرم افزار تغییر کند، باز هم در شرایط یکسان میتواند همان مجوز نرم افزار اصلی را داشته باشد.
- هیچ تبعیضی وجود نداشته باشد
در ساخت این نوع از نرم افزارها هیچ نوع تبعیضی وجود ندارد و برای شخص یا گروهی از مردم تبعیض قائل نمیشود. به این ترتیب، میتوانید این نرم افزار را بدون محدودیت در هر جایی مورد استفاده قرار دهید. میتوانید از آن برای کسب و کار، تحقیق و یا برای مقاصد خانگی استفاده نمایید. هیچ شرایط و ضوابطی برای استفاده از این نوع نرم افزارها وضع نشده است، یعنی محدودیتی در استفاده از نرم افزار وجود ندارد.
- مجوز آزاد
این گونه نرم افزارها مجوزهای لازم را برای تغییرات و اصلاحات دارند. یعنی هیچ گونه محدودیتی برای هر نوع تغییراتی در این نرم افزارها وجود ندارد و میتوان به راحتی نرم افزار مذکور را مورد استفاده قرار داد. وجود محدودیت، با این نرم افزار سازگار نیست و برای آن مجوز بدون محدودیت صادر میشود.
مزایای استفاده از نرم افزار منبع بازیکی از مهمترین مزایای موجود در نرم افزار منبع باز این است که هسته اصلی این نرم افزار رایگان میباشد. مزیت دیگر این نوع نرم افزارها این است که کد منبع آنها قابلیت اصلاح شدن را دارد، بنابراین، برای پیشرفت و توسعه دادن نسخه بعدی نرم افزار نیازی نیست که تا آزاد شدن کد منبع آن صبر کنید و با گرفتن یک نسخه از نرم افزار میتوانید به کد منبع که در نرم افزار قرار داده شده است دست یابید.
معایب نرم افزار منبع بازدر نرم افزار منبع باز نیز معایب خاصی وجود دارد. یک نمونه از نگرانیهای که در برخی از این نرم افزارها وجود دارد، این است که هیچ پشتیبانی فنی برای آنها وجود ندارد؛ بنابراین، اگر یک مشکل در این نرم افزار پیش بیاید، ممکن است شخص نتواند آنها را خودش حل کند. این ویژگی را میتوان به این واقعیت نسبت داد که این نوع نرم افزارها طوری طراحی شده اند که تغییر آن توسط کاربران مختلف و پشتیبانی فنی امکان پذیر باشد.
با این حال دانلود نرم افزار جوانب مثبت و منفی دارد. فرد باید قادر باشد نرم افزار واقعی را از یک نرم افزار مخرب تشخیص دهد.
با نگاهی به نرم افزار منبع باز، بسیار روشن است که این نوع نرم افزارها به رغم برخی کمبودها و نواقص آیندهای بسیار روشن خواهند داشت و مردم بیشتر و بیشتر جذب آن میشوند و همچنین با این روش پیدا کردن نرم افزار مناسب برای استفاده بسیار راحت میباشد.
منبع: عصر ايران